Το έκζεμα είναι ένας γενικός όρος για μια ομάδα παθήσεων δερματίτιδας που προκαλεί φλεγμονή, φαγούρα και κόκκινο δέρμα. Το έκζεμα ξεκινά συνήθως στην παιδική ηλικία, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και εμφανίζεται με περιστασιακές εξάρσεις εκζέματος.
Οι διάφοροι τύποι του εκζέματος
Το έκζεμα ονομάζεται συχνά ατοπική δερματίτιδα, αλλά αυτός είναι μόνο ένας τύπος. Άλλοι τύποι περιλαμβάνουν τη δερματίτιδα εξ επαφής, το δυσιδρωτικό έκζεμα, το αριθμητικό έκζεμα, την σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και την στάση δερματίτιδα.
Τα σημεία και τα συμπτώματα του εκζέματος ποικίλλουν ανάλογα με τον συγκεκριμένο τύπο εκζέματος και κάθε άτομο, αλλά το έκζεμα συνήθως προκαλεί φαγούρα και εξάνθημα.
Θεραπεία για εξάρσεις εκζέματος
Συχνά οι ασθενείς με έκζεμα υποφέρουν επίσης από άσθμα, αλλεργία από χόρτο ή τροφικές αλλεργίες και το έκζεμα μπορεί επίσης να σχετίζεται με δερματικές λοιμώξεις.
Δεν υπάρχει θεραπεία για το έκζεμα και δεν είναι μεταδοτικό, αλλά ο δερματολόγος μπορεί να σας βοηθήσει με θεραπείες και μέτρα αυτοεξυπηρέτησης που ανακουφίζουν από τον κνησμό και αποτρέπουν νέες εστίες.
Αιτίες εκζέματος και αιτίες για έξαρση του εκζέματος
Δεν καταλαβαίνουμε την ακριβή αιτία του εκζέματος, αλλά γνωρίζουμε ότι τα άτομα με έκζεμα έχουν έναν συνδυασμό γενετικών αιτιών και περιβαλλοντικών παραγόντων:
Το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά λανθασμένα σε ένα ερεθιστικό ή ένα αλλεργιογόνο, με αποτέλεσμα τα κύτταρα του δέρματος να αναπτύξουν έξαρση εκζέματος. Τα σφάλματα στο γονίδιο της φιλαγκρίνης προκαλούν μέτριο έως σοβαρό έκζεμα σε έως και το ένα τρίτο των ανθρώπων βορειοευρωπαϊκής και ανατολικής ασιατικής καταγωγής.
Πιθανοί περιβαλλοντικοί παράγοντες ενεργοποίησης/αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν σαπούνια, απορρυπαντικά, ακάρεα οικιακής σκόνης, γύρη, τρίχωμα ζώων και ορισμένα βακτήρια που περιέχουν πρωτεΐνες πρωτεάσης.
Πιθανοί ενεργοποιητές
- Συναισθηματικό στρες. Το άγχος, συμπεριλαμβανομένου του θυμού και της απογοήτευσης, είναι ένα αποδεδειγμένο έναυσμα και μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
- Τρόφιμα. Εάν είστε αλλεργικοί σε ορισμένα τρόφιμα, η κατανάλωση τους μπορεί να προκαλέσει έξαρση εκζέματος.
- Εισπνεόμενα αλλεργιογόνα. Μερικά τυπικά αλλεργιογόνα είναι το τρίχωμα των ζώων, τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και η γύρη.
- Ερεθιστικά. Αυτά περιλαμβάνουν χημικά, σαπούνια, απορρυπαντικά, αρώματα, ορισμένα υφάσματα και καπνό.
- Κάθε μορφή εκζέματος, συμπεριλαμβανομένης της ατοπικής δερματίτιδας, έχει ελαφρώς διαφορετικούς παράγοντες ενεργοποίησης, συμπτώματα και θεραπείες. Επομένως είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποιο είδος εκζέματος έχετε.
Σημεία και συμπτώματα εκζέματος
Τα σημεία και τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τον συγκεκριμένο τύπο εκζέματος και κάθε άτομο, αλλά το έκζεμα συνήθως προκαλεί φαγούρα και εξάνθημα . Η φαγούρα είναι συνήθως ήπια έως μέτρια, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει σοβαρή και να εμφανίσετε εξαιρετικά φλεγμονώδες δέρμα.
Συνήθη συμπτώματα εκζέματος
Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Ξηρό, ευαίσθητο δέρμα
- Κόκκινο, φλεγμονώδες δέρμα
- Πολύ κακός κνησμός
- Αποχρωματισμένα μπαλώματα δέρματος
- Τραχιά, δερματώδη ή φολιδωτά μπαλώματα δέρματος
- Διαρροή ή δημιουργία κρούστας
- Περιοχές διόγκωσης
Ο πάροχος πρωτοβάθμιας φροντίδας μπορεί να σας βοηθήσει
Μπορεί να έχετε εξάρσεις εκζέματος ή τα συμπτώματά σας θα μπορούσαν να εξαφανιστούν εντελώς. Ο μόνος τρόπος για να μάθετε με βεβαιότητα εάν έχετε έκζεμα είναι να επισκεφτείτε τον δερματολόγο σας.
Θα πρέπει να δείτε τον ιατρό σας αμέσως εάν εσείς ή το παιδί σας:
- Συνεχίζει να εμφανίζει συμπτώματα παρά την προσπάθεια οικιακών θεραπειών.
- Έχει λοίμωξη του δέρματος – τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κόκκινες ραβδώσεις, πύον και κίτρινες κρούστες.
- Έχει πρόβλημα με τις καθημερινές δραστηριότητες ή τον ύπνο.
- Λάβετε άμεση ιατρική φροντίδα για τον εαυτό σας ή το παιδί σας εάν κάποιος από εσάς έχει πυρετό και το εξάνθημα φαίνεται μολυσμένο.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του εκζέματος και της ψωρίασης;
Τόσο το έκζεμα όσο και η ψωρίαση είναι κοινές δερματικές παθήσεις στα παιδιά. Όταν φέρνετε το παιδί σας για διάγνωση και θεραπεία, ο πάροχος πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή ο δερματολόγος σας θα είναι σε θέση να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ εκζέματος και ψωρίασης αξιολογώντας το δέρμα του παιδιού σας, την ποσότητα του κνησμού και πού εμφανίζεται η ασθένεια.
Το έκζεμα εμφανίζεται συνήθως στις γωνίες των γονάτων και των αγκώνων.
Η ψωρίαση προκαλεί σαφώς καθορισμένες, παχιές, κόκκινες, φολιδωτές κηλίδες που εμφανίζονται συνήθως στο πρόσωπο, τους γλουτούς και το τριχωτό της κεφαλής των παιδιών.
Τα παιδιά που έχουν ψωρίαση τείνουν να έχουν ήπιο κνησμό. Με το έκζεμα, ο κνησμός είναι πιο έντονος. Μπορεί να υπάρχει αλληλοεπικάλυψη μεταξύ του εκζέματος και της ψωρίασης και σε ορισμένα παιδιά είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς την διαφορά.
Επιλογές θεραπείας για το έκζεμα
Ο πάροχος πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή ο δερματολόγος σας θα αναπτύξει το καλύτερο σχέδιο θεραπείας για τον τύπο εκζέματος σας ή του παιδιού σας. Η θεραπεία ξεκινά με την αποφυγή οποιωνδήποτε γνωστών πυροδοτήσεων.
Το θεραπευτικό σας σχέδιο μπορεί να περιλαμβάνει:
- Αλλεργικές ενέσεις. Μπορεί να βοηθήσει ορισμένους ασθενείς με έκζεμα, ειδικά εκείνους με άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα. Τα εμβόλια αλλεργίας δεν είναι ίδια με τις ενέσεις στεροειδών.
- Αντιισταμινικά. Τα ηρεμιστικά αντιισταμινικά μπορούν να σας βοηθήσουν να κοιμηθείτε τη νύχτα.
- Βιολογικά φάρμακα. Αντιφλεγμονώδη φάρμακα που έχουν εγκριθεί για άλλες αλλεργικές ασθένειες όπως το άσθμα, καθώς και για άλλες δερματικές παθήσεις όπως η ψωρίαση.
- Λουτρά αραιωμένης χλωρίνης. Το μπάνιο σε ένα τέταρτο έως μισό φλιτζάνι χλωρίνη αναμεμειγμένο με 150 λίτρα νερό μία έως δύο φορές την εβδομάδα μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του εξανθήματος και μπορεί να μειώσει την ανάγκη για αντιβιοτικά.
- Φωτοθεραπεία. Η φωτοθεραπεία εκθέτει το δέρμα σας σε ελεγχόμενες ποσότητες φυσικού ηλιακού φωτός. Συνήθως χρησιμοποιείται για άτομα που δεν βελτιώνονται με τοπικές θεραπείες ή που ξεσπούν ξανά γρήγορα μετά τη θεραπεία. Άλλες μορφές χρησιμοποιούν τεχνητή υπεριώδη ακτινοβολία Α (UVA) και υπεριώδη ακτινοβολία στενής ζώνης Β (UVB) είτε μόνα τους είτε με φάρμακα.
- Θεραπείες ανακούφισης από το στρες. Η βιοανάδραση και άλλες τεχνικές μπορεί να βοηθήσουν στο συναισθηματικό στρες, να βελτιώσουν την διάθεσή σας και να μειώσουν το άγχος σας για το έκζεμά σας.
- Θεραπείες για συναφείς λοιμώξεις. Εάν έχετε μία σχετική λοίμωξη, ο πάροχος μπορεί να σας συνταγογραφήσει ένα αντιβιοτικό.
- Τοπικές ενυδατικές κρέμες. Το ξηρό δέρμα τείνει να επιδεινώσει τον κνησμό και το εξάνθημα, επομένως η ενυδάτωση του δέρματός σας είναι κρίσιμο μέρος της φροντίδας του εκζέματος.
- Τοπικά στεροειδή. Αντιφλεγμονώδη φάρμακα που εφαρμόζετε στις περιοχές του εξανθήματος.
- Τοπικά αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Εάν τα τοπικά στεροειδή δεν είναι αποτελεσματικά, ο ιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει τοπικούς ανοσοτροποποιητές.
- Βιταμίνες. Εάν έχετε διαγνωστεί με ανεπάρκεια βιταμίνης D, ο ιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει συμπληρώματα βιταμίνης D.
- Θεραπεία με υγρό περιτύλιγμα. Συνιστάται συνήθως για σοβαρό και δύσκολο να διαχειριστεί έκζεμα. Σε αυτή τη θεραπεία, μουλιάζετε το δέρμα σας σε ζεστό νερό για περίπου 20 λεπτά και στη συνέχεια το στεγνώνετε. Στη συνέχεια, τοποθετείτε τοπικά φάρμακα στις περιοχές του εξανθήματος του δέρματος και καλύπτετε με ένα υγρό επίδεσμο, είτε γάζα είτε ρούχα. Στη συνέχεια τυλίγετε την περιοχή με στεγνό υλικό, όπως ελαστικό επίδεσμο, πιτζάμες ή κάλτσα. Διατηρείτε το περιτύλιγμα για 2-6 ώρες με βάση την σύσταση του ιατρού σας.
Διαχείριση εξάρσεων
Για τους περισσότερους τύπους εκζέματος, μπορείτε να διαχειριστείτε τις εξάρσεις:
- Αποφεύγοντας τα ερεθίσματά σας.
- Ξεκινώντας μία καθημερινή ρουτίνα μπάνιου και ενυδάτωσης.
- Χρησιμοποιώντας κρέμες και αλοιφές χωρίς ιατρική συνταγή (OTC) και συνταγογραφούμενα φάρμακα, με συνέπεια και όπως ακριβώς συνταγογραφείται.
Βιβλιογραφικές αναφορές:
American Academy of Dermatology Association.
Κέντρο πόρων για το έκζεμα
(https://www.aad.org/public/diseases/eczema)
Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID).
Έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα)
(https://www.niaid.nih.gov/diseases-conditions/eczema-atopic-dermatitis)
Ανδρέας Χαϊκάλης
Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ
Τεχνολόγος Καλλυντικών και Φαρμάκων
Τεχνικός Αισθητικός Π.Κ.Ν.Ο.
CEO UNIQUE COSMETICS
CEO ANGELINA IOSIFIDOU ACADEMY